De naam ‘de Kreil’ of ‘de Creijl’ heeft als een rode draad door het onderzoek gelopen, vooral in de periode vóór 1800. Bij diverse doopinschrijvingen van de familie in de kerkregisters van Barsingerhorn werd achter de familienaam deze plaatsaanduiding vermeld, en is daarom een handig hulpmiddel geweest om deze familie van de andere families Bakker in het dorp te onderscheiden.
De Kreil was en is niet veel meer dan een buurtschap, gelegen even ten noorden van Barsingerhorn tegen de Westfriese Omringdijk. Het oude vissersdorp Kolhorn, wat vroeger aan de Zuiderzee lag, ligt op loopafstand.
Het buurtschap de Kreil
De Kreil dankt zijn naam aan het Creiler Woud dat hier ooit gestaan heeft. Dit was een groot bos, bekend van de jachtpartij die Floris II van Holland er in 1119 organiseerde, dat liep ongeveer van Texel tot Enkhuizen. Tijdens de storm van 2 november 1170 werd het Creiler Woud verzwolgen door de Zuiderzee. Resten hiervan zijn nog steeds terug te vinden op de bodem van het IJsselmeer.
Van Wieringerwaard naar de Kreil
De eerste vermelding van de familie in de Kreil komt van een akte uit het Rechterlijk Archief van Barsingerhorn. Jan Pietersz Bakker, wonend in de Wieringerwaard, wil zich met zijn vrouw en kinderen vestigen in Barsingerhorn en koopt op 9 februari 1736 een huis met erf op de Kreijl van de weduwe Lijsbeth Jans. Het huis wordt gekocht voor een bedrag van 250 gulden. Waar het huis zich precies bevond wordt niet vermeld, vermoedelijk is dit wel hetzelfde huis wat enkele generaties later bekend staat als “huijs nr. 145”. Als buren worden vermeld Claas Spaan ten westen en Pieter Rootjes ten noorden.
Het huis wordt op 5 februari 1759 verkocht aan zijn zoon Pieter Jansz Bakker. Voorwaarde bij de koop is dat Pieter het huis en erf mag kopen voor een bedrag van 150 gulden, mits hij belooft dat zijn vader zijn leven lang in hetzelfde huis mag blijven wonen. Waarschijnlijk was de gezondheid van Jan op dat moment al niet best, hij overlijdt in ieder geval vóór 15 maart 1759.
Andere vermeldingen
Uit een andere akte van de gemeente Barsingerhorn blijkt dat er in deze periode nog een ander lid van de familie op de Kreil woonachtig is. In 1788 schenken Pieter Koning en Crelisje Jans Bakker, ‘echteluijden woonende op de Kreijl’, na het overlijden van de langstlevende van één van beiden, een stuk land aan de armen van Barsingerhorn en Kolhorn, onder voorwaarde dat zij hun leven lang een stuk groedland in huur krijgen. Volgens de overlijdensakte van Pieter Koning in 1815 woonden zij in het huijs nr. 143.
De laatste generatie
In 1807 is het eerstgenoemde huis nog steeds in het bezit van de familie. Bewoners zijn dan Pieter Pietersz Bakker, zoon van Pieter Jansz Bakker en Lijsje Boerdijk, en Maartje Dirks Koning.
Op 29 december 1807 verkoopt Pieter Pietersz Bakker de opstal van het huis aan Jan Pronk uit de Wieringerwaard. Het huis wordt aangeduidt als staande op de Kreil onder Barsingerhorn zijnde No. 145. Uit de kadasterkaarten uit 1811-1832 blijkt dat er inderdaad een huis met kadasternummer 145 op de Kreil te vinden is. Ongetwijfeld is dit het huis wat meer dan 70 jaar in de familie is gebleven. Ook het huis nr. 143 waar Crelisje Jans Bakker en Pieter Koning woonden is op deze kaart afgebeeld.
Deze generatie is de laatste die op de Kreil woonachtig is, de familie verlaat de omgeving en raakt verspreid over geheel West-Friesland. Het jongste kind van Pieter Pietersz Bakker en Maartje Dirks Koning, Dirk Bakker, keert later nog wel terug naar Barsingerhorn maar zal zich niet gaan vestigen op de Kreil.
Gedeelte van een kaart uit 1675 met de ligging van de Kreijl t.o.v. Kolhorn en Barsingerhorn. Duidelijk te volgen is ‘den ouden Vriessen Zeedijk’. Kolhorn ligt nog aan zee en is in deze tijd een levendig vissersplaatsje. De rechte stroken land aan de bovenzijde van de kaart zijn de percelen van de in 1610 ingedijkte Wieringerwaard. (Bron: Beeldbank Regionaal Historisch Centrum Alkmaar)
In december 1759 vinden we in de doopboeken van Barsingerhorn de inschrijving van Jan Pietersz Bakker, zoon van Pieter Jansz Bakker en Lijsje Boerdijk. Achter de inschrijving de plaatsaanduiding ‘a Creijl’.
Een gedeelte uit de kadasterkaart van Barsingerhorn. Omcirkeld de percelen 143 en 145 op de Kreil. Ook weer duidelijk te herkennen is de Westfriese Omringdijk.
Bronnen:
- ORA Barsingerhorn, inv.nr. 5809, folio 154
- ORA Barsingerhorn, inv.nr. 5810, folio 137
- ORA Barsingerhorn, inv.nr. 5814, folio 141
- Archief van de Gemeente Barsingerhorn (1534-1812), Armenzorg, inv.nr. 391