Verder terug in de tijd

Een ontdekking in het huwelijksregister van Schagen heeft het vastgelopen onderzoek weer op gang geholpen. Dit brengt de genealogie van de familie Bakker twee generaties verder terug in de tijd. Uit deze inschrijving blijkt dat een Pieter Jansz van de Keijns in de banne van Schagen op 14 februari 1694 huwde met Anna Jans uit de Wieringerwaard. Dit sluit aan op de gegevens die al bekend waren over het gezin Pieter Jansz Bakker en Anna Jans Boerman uit de Wieringerwaard.

Het vermoeden dat de herkomst van de familie ergens anders moet worden gezocht dan de Wieringerwaard is hiermee bevestigd. Pieter Jansz is in 1658 te Schagen gedoopt als zoon van Jan Claesz en Trijn Pieters. Wat opvalt is dat zijn voorouders niet de achternaam Bakker gebruiken maar de naam Swerver. Dit heeft het zoeken in de archieven een stuk eenvoudiger gemaakt. Zo heeft dit ook geleid tot het vinden van de ouders van Jan Claesz.

Swerver
Backer alias Swerver

Over Jan Claesz Swerver is niet zo heel veel bekend. Dit in tegenstelling tot zijn broers Pieter Claesz Swerver en Willem Claesz Backer. Die komen aanzienlijk meer in de archieven voor. In ieder geval is hij rond 1625 geboren. Zijn doopdatum is niet te vinden omdat we vóór het beginjaar van de inschrijvingen (1627) zijn aangeland. Verdere gegevens zullen dus uit andere bronnen moeten worden gehaald. Wat een zekerheid is is dat twee van zijn zoons de achternaam Bakker hebben aangenomen.

Pieter Jansz, bakkersknecht

Op 19 juni 1673 verschijnt Pieter Jansz, bakkersknecht wonende in de Nieuwe Zijpe, voor notaris Pieter Kos te Schagen, dit op verzoek van Adriaan Claasz Langereijs, impostmeester te Alkmaar.

Hij getuigt en verklaart dat hij de twee laatste jaren als bakkersknecht heeft gewoond bij Claas Jacobsz Backer te Warmenhuizen en dat hij in de maand april laatstleden, zonder de precieze dag onthouden te hebben, is gekomen bij de molenaar te Warmenhuizen in het naastgelegen bakkershuis aan de molen, alwaar de molenaar hem verzocht wat fooi te geven. Nadat zij wat gedronken hadden heeft de molenaar tegen hem gezegd:

‘Du moetste de toesiender wat aff smijte off ick salt dij doen’

(Je moet de toeziender slaan/afranselen, of ik zal dat bij jou doen)

Pieter Jansz die daar weinig voor voelt antwoordt daarop:

‘Dat mocht qualijck aff comen’

Maar de molenaar blijft aandringen en probeert hem over te halen:

‘Dat mach geen quaet, du treckste wegh’

(Dat kan geen kwaad, jij gaat toch weg)

Pieter Jansz die zich zodanig bedreigt en opgehitst voelt door de molenaar en bovendien wat dronken is, verklaart dat hij de opziender van de molen op de molenwerf tot bloedens toe geslagen heeft, zo erg dat Sijbrant Jansz Backer, die ook aanwezig was, tegen hem zei:

‘Pieter Jansz, hou op gij sult de man doot slaen’


Hoe het verder afloopt staat niet in deze akte vermeld. Zeer waarschijnlijk gaat het hier om Pieter Jansz Bakker, de voorlopige stamvader van onze familie. De Nieuwe Zijpe waarover bericht wordt is de oude benaming voor de Wieringerwaard, waarvan zeker vaststaat dat Pieter Jansz Bakker daar heeft gewoond en ook zijn kinderen heeft laten dopen. Dit zou betekenen dat we de eerste voorouder hebben gevonden die ook daadwerkelijk het beroep van bakker heeft uitgevoerd. Mocht verder onderzoek uitwijzen dat het om de juiste persoon gaat dan zal zijn geschatte geboortejaar van 1670 zeker moeten worden bijgesteld.

Bron: Notarieel Archief Schagen, notaris Pieter Kos, inv.nr. 4569B, akte 304

De verklaring werd naast Pieter Jansz ondertekend door Ewout Jacobsz Bakker en Joost Dirksz Groet,
poorters in de Nieuwe Zijpe als getuigen.

Nieuwe stamvader gevonden

Recent zijn er op de websites van het Regionaal Archief Alkmaar en Familysearch veel scans van akten beschikbaar gesteld en zo digitaal doorzoekbaar gemaakt. Mede hierdoor is er onlangs een nieuwe stamvader gevonden die toegevoegd kon worden aan de stamboom.

Jarenlang heb ik gezocht naar de ouders en doopdatum van Jan Pietersz Bakker, zonder resultaat. Volgens diverse bronnen was hij afkomstig uit de Wieringerwaard, maar in de doopregisters van de Wieringerwaard en directe omgeving was niets te vinden wat aansloot op mijn gegevens.

In die periode kwam er in de Wieringerwaard eigenlijk maar één Bakker voor die mogelijk de vader zou kunnen zijn, en wel Pieter Jansz Bakker. Een transportakte uit het Oud-Rechterlijk Archief van de Wieringerwaard maakte het één en ander duidelijk. Het gaat om deze akte van 9 april 1714.

Hierin een belangrijk gegeven:

“Pieter Janse Backer als vader en vooght over sijne kinderen Cornelis en Jan Pieterze geteelt bij Anne Janse Boerman”

Niet alleen wordt hier de vader/zoon relatie bevestigd, maar ook de namen van de moeder en zijn broer Cornelis, welke tot nu toe onbekend waren.

Nogmaals kijkend in de doopboeken van de Wieringerwaard werd de doopdatum dan toch gevonden, niet vreemd dat deze nooit is opgevallen.

Doopinschrijving van Jan Pietersz Bakker in 1699.
Doop Jan Pietersz Bakker, 4 oktober 1699, Wieringerwaard.
vader: Pieter Jansz
moeder: Boermansdochter

Doopinschrijving van Cornelis Pietersz Bakker in 1697.
Doop Cornelis Pietersz Bakker, 18 augustus 1697, Wieringerwaard.
vader: Pieter Jansz
moeder: de dochter van Boerman